Covid-19 salgını geride mi kaldı? Ölümler hâlâ sürüyor

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 11 Mart 2020’de “pandemi” ilan ettiği ve dünya genelinde 7 milyondan fazla insanın yaşamını yitirdiği

Covid-19 salgını,

“Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu” kapsamından çıkarılmasına rağmen etkisini sürdürüyor. 2023 yılında acil durum statüsünden çıkarılan salgın nedeniyle can kayıpları halen yaşanıyor.

Salgının başlangıcı ve yayılması

Covid-19’un ilk vakaları, 2019’un son günlerinde Çin’in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde tespit edildi. İlk başlarda sebebi bilinmeyen solunum yolu rahatsızlığı olarak değerlendirilen hastalık, daha sonra yarasalarda bulunan bir beta koronavirüsün mutasyona uğraması sonucu ortaya çıkan yeni bir tür olarak tanımlandı.

Çin dışındaki ilk vaka 13 Ocak 2020’de Tayland’da tespit edilirken, kısa süre içerisinde Japonya, ABD ve Avrupa’ya sıçradı. DSÖ, 30 Ocak 2020’de “Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu” ilan etti. 11 Mart 2020’de ise hızla artan vaka ve ölüm sayıları nedeniyle Covid-19’un “küresel pandemi” olduğu açıklandı. Aynı tarihte Türkiye’de de ilk vaka kayıtlara geçti.

Salgına karşı alınan önlemler

Covid-19’un yayılmasını önlemek amacıyla birçok ülkede maske zorunluluğu, karantina ve sosyal mesafe uygulamaları hayata geçirildi.

DSÖ, Haziran 2020’de cerrahi maske kullanımının teşvik edilmesi çağrısında bulundu. İş yerleri ve okullarda yüz yüze faaliyetler askıya alınarak uzaktan çalışma ve eğitim sistemine geçildi. PCR testi uygulaması, Covid-19 taşıyıcılığını belirlemek için yaygın şekilde kullanıldı.

Varyantlar ve aşı çalışmaları

2020’nin sonlarına doğru virüsün mutasyona uğraması sonucu Alfa, Beta, Gama, Delta ve Omicron gibi varyantlar ortaya çıktı. DSÖ, bu varyantları bulaşıcılık ve hastalık şiddetine göre değerlendirdi.

Covid-19’a karşı aşı çalışmaları hız kazanırken, BioNTech/Pfizer aşısı Aralık 2020’de İngiltere’de kullanım onayı aldı ve dünyada ilk tescillenen Covid-19 aşısı oldu. 2021 itibarıyla farklı aşıların onaylanmasıyla toplu aşılama kampanyaları başladı ve kademeli olarak normalleşme sürecine girildi.

Günümüzde Covid-19

2022’nin ortalarından itibaren dünya genelinde Covid-19 önlemleri gevşetilmeye başlandı. DSÖ, 5 Mayıs 2023’te salgını “Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu” sınıfından çıkardı.

Ancak Covid-19 kaynaklı ölümler devam ediyor. DSÖ verilerine göre, bugüne kadar dünya çapında Covid-19 nedeniyle 7 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti. Amerika kıtası 3 milyondan fazla ölümle ilk sırada yer alırken, Avrupa’da 2 milyondan fazla kişi yaşamını yitirdi. En fazla ölüm kaydedilen ülkeler arasında ABD, Brezilya, Hindistan ve Rusya bulunuyor.

Bu yıl da salgının etkileri sürüyor. Son verilere göre, geçtiğimiz hafta dünya genelinde 517 kişi, şubat ayında ise 3 bin 73 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Kayıtlara geçen toplam vaka sayısı 777 milyonu aşarken, 13 milyardan fazla doz aşı uygulandı.